Economenpanel

Flexibilisering op de arbeidsmarkt

3 jul 2017

De flexibilsering van de arbeidsmarkt is sinds het begin van deze eeuw sterk toegenomen. Het gaat hierbij enerzijds om een groeiend aantal werkenden met een flexibel dienstverband, zoals een tijdelijk contract, uitzendrelatie of oproepkracht, en anderzijds om de zogenaamde zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers). In 2000 behoorde een op de vier werkenden tot de flexibele schil, inmiddels is dit al twee op de vijf.

De groei van deze zogenaamde flexibele schil wordt enerzijds in verband gebracht met min of meer autonome ontwikkelingen als globalisering en technologische ontwikkeling, die zouden leiden tot een grotere volatiliteit van markten en een scherpere concurrentie, en anderzijds met (nationale) regelgeving en instituties, zoals het ontslagrecht, de verplichte loondoorbetaling bij ziekte en fiscale faciliteiten voor zelfstandigen (zie voor een kort overzicht DNB, 2016).

Het resultaat is een groeiende tweedeling of segmentering van de arbeidsmarkt tussen goed beschermde insiders en een kwetsbare groep outsiders die wordt geconfronteerd met grote (werk- en inkomens-)onzekerheid en weinig bescherming. Deze tweedeling wordt door bijna iedereen onwenselijk gevonden, maar de meningen lopen sterk uiteen over de wijze waarop de tweedeling moet worden bestreden.

Deze week heeft Paul de Beer (UvA/AIAS) het initiatief genomen om een aantal stellingen te bedenken die het probleem van de nieuwe tweedeling op de arbeidsmarkt aansnijdt.

Stelling 1

Flexibilisering van de arbeidsmarkt is een onvermijdelijk gevolg van globalisering en technologische ontwikkeling.

Resultaat (gewogen voor kennis expert)

Resultaat (gewogen voor kennis expert)

Resultaat (ongewogen)

Resultaat (ongewogen)

Stelling 2

De groei van flexibel werk in Nederland wordt vooral veroorzaakt door het grote verschil in (ontslag)bescherming tussen vaste en tijdelijke contracten.

Resultaat (gewogen voor kennis expert)

Resultaat (gewogen voor kennis expert)

Resultaat (ongewogen)

Resultaat (ongewogen)

Stelling 3

Flexibilisering leidt tot een ongewenste tweedeling van de arbeidsmarkt, waarbij werk- en inkomensonzekerheid grotendeels door de flexwerkers wordt gedragen. 

Resultaat (gewogen voor kennis expert)

Resultaat (gewogen voor kennis expert)

Resultaat (ongewogen)

Resultaat (ongewogen)

Stelling 4

De beste manier om een tweedeling tussen vaste krachten en flexwerkers te voorkomen is de introductie van een contract waarbij de ontslagbescherming van een werknemer geleidelijk oploopt met het aantal dienstjaren.

Resultaat (gewogen voor kennis expert)

Resultaat (gewogen voor kennis expert)

Resultaat (ongewogen)

Resultaat (ongewogen)

Eerdere peilingen

Flexibilisering op de arbeidsmarkt
3 jul 2017
De flexibilsering van de arbeidsmarkt is sinds het begin van deze eeuw sterk toegenomen. Het gaat hierbij enerzijds om een groeiend aantal werkenden met een flexibel dienstverband, zoals een tijdelijk contract, uitzendrelatie of oproepkracht, en a...
De ‘wisdom of the crowd’ in de wetenschap
22 mei 2017
In de wetenschap, of dit nu in Europa of in de VS plaats vindt, zoeken wetenschappers naarstig naar geld voor onderzoek. ‘Funding or famine’ zo luidt het adagium. Niet alleen is de slagingskans bij wetenschappelijke fondsen - zoals NWO - erg laag,...
AOW-hervormingen ter discussie
5 mrt 2017
Het pensioenstelsel is een onderwerp dat de gemoederen bezighoudt en ook tijdens de verkiezingen keert het onderwerp weer terug. De afgelopen jaren zijn er al veel hervormingen doorgevoerd en nog meer hervormingen staan op stapel. In de verkiezing...
De economische politiek van Trump
23 jan 2017
Donald Trump is 20 januari aangetreden als president van de VS en in zijn 100-dagen plan heeft hij ferme plannen geponeerd. De grote vraag is natuurllijk of hij met zijn beleid het doel bereikt waar hij voor staat: ‘Make America Great Again’. Zijn...
Lessen van de crisis
16 sep 2016
Na het uitbreken van de financiële crisis in 2008 is de wereldeconomie in een recessie terecht gekomen. Het begin van de crisis werd gemarkeerd door de val van de Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers in september 2008. De paniek sloeg over op de ...
Het belang van het vrijhandelsverdrag TTIP
9 jun 2016
Het vrijhandelsverdrag van de Verenigde Staten en de Europese Unie (TTIP) kan een positief effect hebben op de Nederlandse economie. Dat concludeerde onlangs het CPB. Als het verdrag er komt, dan kan het zorgen voor 0,2 tot 2 procent extra economi...
Modellen in de economische politiek
25 jan 2016
Modellen en beleid blijven altijd de gemoederen beroeren; onder economen maar ook onder buitenstaanders. Paul Krugman kon onlangs nog heftig ageren tegen beleidsmakers die hun instinct laten prevaleren boven het inzicht dat standaardmodellen biede...
ABN AMRO naar de beurs
18 nov 2015
In 2008 nationaliseerde de staat ABN AMRO en Fortis en werd volledige eigenaar. De kosten waren toen inclusief kapitaalkosten 21,7 miljard euro. De Algemene Rekenkamer heeft becijferd dat de redding tot op heden de staat ruim 34 miljard euro heeft...
Ouderen aan het werk
14 okt 2015
De vergrijzing begint zijn sporen ook op de arbeidsmarkt te tonen. Niet alleen worden organisaties grijzer, oudere werklozen blijken maar met veel pijn en moeite een nieuwe baan te vinden. Het kabinet heeft een palet aan maatregelen genomen om de ...
Eindeloze stagnatie
15 sep 2014
Vanuit diverse hoeken uiten economen hun ongerustheid over de groeiperspectieven voor de middellange en lange termijn. De rente bevindt zich op een historisch laag niveau, de inflatie is eveneens laag en lijkt om te slaan in deflatie, banken probe...
Toekomst pensioenstelsel
19 mei 2014
Er heerst ongerustheid over de houdbaarheid van onze aanvullende pensioenen. Deze ongerustheid wordt niet alleen gevoed door vragen over de houdbaarheid van het huidige pensioenstelsel maar ook over de vraag of bestaande pensioencontracten passen ...
Sleutelen aan de inkomensverdeling?
3 mrt 2014
Inkomensongelijkheid is – met dank aan de bonussen en topinkomens – weer helemaal terug op de agenda. Economen als Stiglitz en Summers buigen zich er over en maken zich zorgen over de inkomensongelijkheid in hun land. Summers gaat zelfs zover om d...
Robuuste banken
9 dec 2013
Hoewel de crisis in hevigheid afvlakt blijft het bancaire stelsel een zorgenkind in veel landen, zo ook de Nederlandse. De omvang van de bancaire sector is groot – het balanstotaal van de bankensector is 4,5 keer zo groot als het bbp; de gemiddeld...
Migratie gewogen
28 okt 2013
Arbeidsmigratie blijft een fenomeen dat de gemoederen bezig houdt. In augustus kwam Lodewijk Asscher nog in de Volkskrant met boodschap dat het vrije verkeer van werknemers binnen de EU negatieve effecten oproept – verdringing en uitbuiting – en d...
Naar een houdbaar pensioenstelsel
23 sep 2013
Het pensioenstelsel staat in het brandpunt van de belangstelling. Basisbeginselen worden ter discussie gesteld en er wordt bezien wat een houdbaar en modern pensioenstelsel kan zijn. Het kabinet Rutte is bijvoorbeeld van plan om de maximale fiscal...
Onconventionele oplossingen voor onconventionele tijden
27 mei 2013
Europese economieën werken zich maar moeizaam uit de crisis. Ook in Nederland wordt naarstig naar instrumenten gezocht die de economie weer vlot trekken. Onconventionele tijden roepen wellicht om onconventionele maatregelen. Zo wordt steeds vaker ...
Een sobere of een royale overheid?
29 apr 2013
Het sociaal akkoord geeft de indruk dat het kabinet het wat kalmer aandoet met het op orde brengen van het huishoudboekje van de staat. Men lijkt daarmee een heel klein beetje naar Paul Krugman c.s. te hebben geluisterd; Krugman die op zijn blogsi...
Hardnekkige milieudilemma’s
25 mrt 2013
Het milieu en de opwarming van de aarde zijn thema’s die al jaren op de agenda staan, maar beleid lijkt gevangen tussen onvermogen om mooie beloftes en internationale verdragen na te leven en een lage marktprijs voor emissierechten die niet aanzet...
Hoe trekken we de woningmarkt vlot?
25 feb 2013
Het kabinet heeft een pakket aan maatregelen aangekondigd om de woningmarkt vlot te trekken. De maatregelen variëren van verlaging BTW-heffingen op renovatie, verhoging huurprijzen, en een verhuurdersheffing voor woningcorporaties. Noot: zie ook ...
Zorgen om de zorg van morgen
21 jan 2013
De Nederlandse politiek staat voor de opdracht om de kwaliteit van de zorg te handhaven en tegelijk betaalbaar en toegankelijk te houden in een omgeving waarin de zorgkosten stijgen. In Nederland wordt 83% van de zorg collectief gefinancierd, voor...
Dynamiek in de polder
17 dec 2012
De Nederlandse economie heeft er baat bij dat de middelen waarover men beschikt zo efficiënt mogelijk worden ingezet. In de onderstaande stellingen worden twee maatregelen op het terrein van innovatie en de werking van de arbeidsmarkt naar voren g...
Economische politiek in crisistijd
19 nov 2012
Het publieke debat in Nederland over bezuinigingen en tekortreductie middenin de crisis werd de afgelopen tijd gedomineerd door de ophef over de inkomensgerelateerde zorgpremies en de wenselijkheid van inkomenspolitiek. Noot: zie ook het begeleid...

Me Judice Economenpanel

Leden

Voor een overzicht van de leden van het economenpanel en hun affilaties: klik hier.

Toelichting

Dit panel peilt in welke mate economen het eens of oneens zijn over grote economische vraagstukken. Me Judice heeft een panel van ongeveer 60 economische deskundigen uitgenodigd om op gezette tijden (minimaal een keer per maand) hun mening te geven.

Het panel is gekozen op basis van een aantal minimale eisen. Een deelnemer moet onafhankelijk en gepromoveerd zijn. Een additionele eis is dat de economen enige affiniteit met vraagstukken van economische politiek moeten hebben. Om zo veel mogelijk een representatief beeld van de Nederlandse economen te krijgen is er naar gestreefd om de diverse economie faculteiten en hoogleraren (Amsterdam, Groningen, Leiden, Maastricht, Nijmegen, Rotterdam, Tilburg en Utrecht) aan bod te laten komen alsmede diverse specialismen.

Op het punt van het stemmen op stellingen is het goed om een paar zaken te benadrukken. In sommige gevallen zullen panelleden eens noch oneens zijn met een bepaalde stelling. Er kunnen twee redenen zijn voor deze uitkomst.

  1. Een econoom is een expert op het bepaald terrein maar ziet op basis van zijn ervaring en kennis van het veld dat er nog veel onzekerheid is over de stelling in kwestie. In dergelijke gevallen zullen de panelleden stemmen op de optie ‘eens noch oneens’.
  2. Een econoom is geen expert op een terrein of bezit te weinig kennis over een specifieke casus om daar een gekwalificeerde uitspraak over te doen. In dat geval zal het panellid stemmen op de optie ‘geen mening’.

De vragen worden per email naar het Me Judice Economenpanel gestuurd en ieder lid krijgt ruim de tijd om na te denken over de stem die hij of zij wil uitbrengen. Zij mogen alle bronnen gebruiken die zij willen om hun keuze te maken. Voorts krijgen alle panelleden de gelegenheid om in een paar woorden hun keuze toe te lichten, evenals de mate van (on)zekerheid die men heeft over het gekozen antwoord zodat volledig transparant is hoe in deze groep het totaalbeeld tot stand komt. Er worden daarom altijd twee figuren getoond: een ongewogen en een gewogen beeld waarbij het antwoord een hoger gewicht krijgt naarmate men zelf stelt dat men meer van het onderwerp afweet.

Buitenstaanders mogen stellingen suggereren evenals de panelleden zelf. Het Me Judice panelbestuur is uiteindelijk verantwoordelijk voor de keuze van de definitieve stelling. In sommige gevallen zullen wij een conceptversie van de stelling naar het Me Judice economenpanel sturen om fouten, onduidelijkheden of vage bewoordingen op te sporen.

De paneldata die middels deze peiling worden verzameld vallen onder het copyright van het Me Judice economenpanel en zullen worden gebruikt voor onderzoek, waarover zal worden gerapporteerd in een tijdschriftartikel.

Voor vragen en/of opmerkingen: economenpanel@mejudice.nl

Ontvang updates via e-mail