Grieks schuldpapier is voer voor aasgieren

Respijt voor Griekenland

Afgelopen week hebben de ministers van Financiën van de eurozone besloten Griekenland eindelijk van geld te voorzien uit het noodfonds. Dat werd tijd, want Griekenland is bankroet en vooruitzichten op herstel zijn er niet. Ook is besloten de Grieken een pufje financiële ademruimte te geven. De looptijd van de uitstaande noodleningen wordt verlengd en de rente die Griekenland moet betalen, gaat omlaag. Dit gaat Nederland 70 miljoen per jaar kosten, heeft minister van financiën Jeroen Dijsselbloem gezegd. Hij vertelde er niet bij hoeveel de schatkist verdient op de extreem lage rente die Nederland op zijn staatsleningen betaalt sinds de eurocrisis is uitgebroken.

Achter de schermen woedt een felle strijd over afwaardering van de Grieks schulden. Het Nederlandse kabinet is daar een tegenstander van – waarschijnlijk tot na de Duitse verkiezingen van september volgend jaar, want dan zal bondskanselier Merkel naar verwachting een draai maken. Minister van financiën Schäuble heeft dat al min of meer aangekondigd – en premier Rutte zegt dat hij het volledig eens is met Schäuble.

Coen Teulings, de directeur van het Centraal Planbureau, heeft zich al wel voor kwijtschelding uitgesproken. Zonder schuldsanering redt Griekenland het nooit, zei hij in het tv-programma Buitenhof. Een economische waarheid als een koe, maar geen wonder dat Teulings (PvdA) geen minister van financiën in het kabinet Rutte II mocht worden.

Pas op bij schuldsanering, want dan liggen de aasgieren op de loer. De aasgieren – dat zijn hedgefondsen en speculanten die zich toeleggen op het kopen van afgewaardeerd schuldpapier en vervolgens uitbetaling van het volledige bedrag afdwingen.

Speculerende huisarts

Hier komt de huisarts in beeld, want de grootste speculant in de Nederlandse financiële geschiedenis is een voormalige huisarts uit Almelo. Louis Reijtenbagh heeft er zijn specialiteit van gemaakt om waardeloos schuldpapier van (bijna-)failliete bedrijven op te kopen en vervolgens bij de curatoren een claim op de boedel in te dienen voor het volle pond.

In november heeft hij na een jarenlange juridische strijd uitzicht gekregen op een winst van maximaal 858 miljoen Australische dollar, een slordige 700 miljoen euro. Het betreft de grootste claimzaak in Australië en een van de grootste ter wereld, met als inzet de boedel van de Bell Group NV, onderdeel van het eens almachtige conglomeraat van de flamboyante Australische tycoon Alan Bond. Om fiscale redenen was de Bell Group op Curaçao gevestigd, maar de juridische procedures tegen negentien Australische banken die moeten opdraaien voor de Bell-claim, opgelopen tot 2,6 miljard Australische dollar, lopen in Australië.

Als de laatste juridische hordes genomen zijn kan Reijtenbagh een recordbedrag uit Australië op zijn bankrekeningen in belastingparadijzen bijschrijven. Dan kan hij ook zijn financiële zorgen van 2009, toen hij gedwongen was zijn schilderijencollectie – waaronder het beroemde schilderij ‘Gezicht op de bocht van de Herengracht’ van de 17^de eeuwse schilder Gerrit Berckheijde – te verkopen en belastingaanslagen van meer dan honderd miljoen euro kreeg opgelegd in België en Luxemburg, definitief achter zich laten.

Argentijnse woede

Reijtenbagh is een eenmansaasgier. Hij doet als privéspeculant met schuldpapier van failliete bedrijven wat de Amerikaanse hedgfonden Elliott Associates en Aurelius Capital met schuldpapier van de Argentijnse overheid hebben gedaan. Toen Argentinië in december 2001 bankroet ging – en een schuld van 95 miljard dollar in rook opging – kochten enkele hedgefondsen het waardeloze Argentijnse schuldpapier op. Ze weigerden zich aan te sluiten bij de afwaardering die Argentinië van een groot aantal schuldeisers afdwong. Daarentegen stapten ze naar een Amerikaanse rechtbank.

Afgelopen oktober heeft Elliott Associates, eigendom van miljardair Paul Singer, alvast beslag laten leggen op het opleidingsschip van de Argentijnse marine, de driemaster Libertad. Het schip ligt nog steeds aan de ketting in Ghana.

Vorige week bepaalden de rechters in New York dat de speculanten recht hebben op volledige uitbetaling op het Argentijnse schuldpapier dat ze bezitten. Argentinië en de hedgefondsen hebben tot februari 2013 om over de claim van 1,3 miljard dollar overeenstemming te bereiken. Als de hedgefondsen hun geld volledig opeisen, zoals ze zeggen van plan te zijn, is Argentinië begin 2013 opnieuw bankroet.

Argentinië is woest, politici spreken schande van het financiële kolonialisme, de Argentijnse president Cristina Fernández wil de strijd aanbinden met de aasgieren van de hedgefondsen.

Louis Reijtenbagh, Paul Singer van Elliott Associates en Mark Brodsky (voormalige partner van Singer bij Elliott) van Aurelius Capital zien hun geduld en de inspanningen van hun advocaten beloond worden door de gerechtelijke uitspraken in Australië en New York. Ze hebben uitzicht op megawinsten door hun onscrupuleuze speculaties.

Het is een waarschuwing voor Griekenland: een land kan zijn schulden wel afwaarderen, maar er blijven altijd aasgieren in de lucht hangen om later meedogenloos toe te happen.